Spadek wagi noworodka to zjawisko naturalne w pierwszych dniach życia, jednak zbyt duża lub zbyt szybka utrata masy ciała może być niepokojąca. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest fizjologiczny spadek masy ciała niemowlęcia, jak rozpoznać nieprawidłowości oraz jak wesprzeć malucha, aby zapobiec niedożywieniu lub odwodnieniu.
Kluczowe wnioski:- Fizjologiczny spadek masy ciała noworodka to maksymalnie 10% urodzeniowej wagi.
- Niepokojące objawy to m.in. zapadnięty fontanel, mała liczba moczonych pieluszek.
- Przyczyną może być m.in. niedojrzałość odruchu ssania lub zbyt mała podaż pokarmu.
- Warto zwrócić się o pomoc do położnej lub pediatry.
- Zaleca się częste karmienie, także mlekiem dokarmiającym jeśli to konieczne.
Czym jest spadek masy noworodka?
Spadek masy ciała noworodka tuż po urodzeniu to całkowicie naturalne i fizjologiczne zjawisko. W pierwszych dniach życia niemowlę traci na wadze średnio 5-10% masy urodzeniowej. Dzieje się tak głównie ze względu na utratę płynów przez skórę i oddawanie stolca.
Niewielka utrata wagi w początkowym okresie pozwala noworodkowi dostosować się do warunków życia poza łonem matki. Jest zjawiskiem przejściowym i zazwyczaj między 3. a 7. dniem życia masa ciała się stabilizuje lub zaczyna powoli przybierać.
Niepokojące jest natomiast zbyt gwałtowne lub zbyt duże spadek masy noworodka. Może on świadczyć o poważnych zaburzeniach, np. o niedojrzałości, wadach metabolicznych, infekcjach lub trudnościach w karmieniu.
Granica fizjologicznego spadku masy ciała
Zgodnie z zaleceniami ekspertów, maksymalny dopuszczalny spadek masy ciała noworodka donoszonego w ciągu pierwszych dni życia to 10% masy urodzeniowej. U noworodków urodzonych przedwcześnie granica ta jest nieco wyższa i wynosi 15%.
Jeśli zatem Twoje dziecko urodziło się z masą 3500 g, to do 7. dnia życia może zrzucić maksymalnie do 3150 g, a więc 350 g. Podobnie noworodek z wagą 4000 g może zredukować ją o 400 g.
Przyczyny nagłego spadku wagi noworodka
Co może powodować zbyt gwałtowny lub zbyt intensywny spadek masy ciała noworodka? Oto najczęstsze przyczyny:
- niewydolność laktacyjna matki, trudności w karmieniu piersią
- zbyt rzadkie karmienie noworodka
- niedojrzałość odruchu ssania
- wady rozwojowe twarzoczaszki ograniczające ssanie
- infekcje bakteryjne lub wirusowe
- wady serca lub inne choroby noworodka
- nieprawidłowości metaboliczne
W większości przypadków za nadmierne tracenie na wadze odpowiadają trudności związane z karmieniem. Zbyt mała podaż pokarmu przy jednoczesnym dużym zapotrzebowaniu energetycznym organizmu powoduje, że noworodek zaczyna tracić tkankę tłuszczową.
Objawy niepokojącego spadku masy ciała
Jak rozpoznać, że spadek masy ciała u noworodka przekracza wartości fizjologiczne i zaczyna być zagrożeniem? Oto najważniejsze objawy:
| bardzo mała liczba moczonych pieluszek (mniej niż 6 dziennie) | zapadnięty fontanel (miękkie miejsce na główce) |
| negatywny bilans płynów | apatia, senność noworodka |
| wzmożone pragnienie | trudności w budzeniu noworodka |
| zwiększona ilość oddawanego stolca | bladość i wiotkość ciała |
Poważnym sygnałem alarmowym jest utrata ponad 10-12% masy urodzeniowej. Duża różnica między masą urodzeniową a najniższą odnotowaną masą ciała może prowadzić do odwodnienia i zaburzeń metabolicznych. Dlatego tak istotne jest, aby nie lekceważyć objawów.
Warto też zwrócić uwagę na samopoczucie i zachowanie noworodka. Apatyczne dziecko, które ma problemy z budzeniem się na karmienie, to znak, że coś jest nie tak.
Nawet jeśli obserwujesz tylko niektóre z objawów lub masz wątpliwości, czy stan Twojego dziecka jest prawidłowy - zgłoś się do pediatry lub położnej. Im szybciej rozpocznie się diagnostykę i postawi właściwą diagnozę, tym większa szansa na szybką poprawę stanu zdrowia maluszka.
Kiedy martwić się spadkiem wagi noworodka?
Kluczowe są tu dwie kwestie - czas oraz wartości procentowe. Ogólna zasada mówi, że niepokoić powinien już spadek masy ciała przekraczający 8-10% wartości urodzeniowej. Zbyt intensywna utrata wagi świadczyć może o zaburzeniach.
Podobnie alarmujące jest zjawisko utrzymującej się utraty masy ciała, zwłaszcza po 7. dobie życia. Oznaczać to może, że noworodek nie dostarcza organizmowi wystarczającej ilości składników odżywczych i energii.
Warto też zwracać uwagę na tempo spadku masy ciała w kolejnych dobach:
- 1. doba: maks. do 3% masy urodzeniowej
- 2. doba: maks. do 5% masy urodzeniowej
- 3. doba: maks. do 7% masy urodzeniowej
- 4-5 doba: maks. do 9% masy urodzeniowej
- 6-7 doba: maks. do 10% masy urodzeniowej
Zawsze niepokojące jest tempo spadku masy ciała szybsze, niż 1% na dobę. Taki stan rzeczy wymaga szczególnego nadzoru pediatrycznego.
Jak pomóc dziecku zbyt szybko tracącemu na wadze
Co zrobić, jeśli okazuje się, że noworodek traci na wadze zbyt szybko? Oto, jak można mu pomóc:
- zapewnij częstsze, najlepiej bezpośrednio "skóra do skóry" karmienie piersią co 2-3 godziny, także w nocy; stymuluje to laktację i zwiększa podaż pokarmu
- nie podawaj noworodkowi smoczka ani butelki z dokarmianiem bez konsultacji z lekarzem/położną - może to zaburzać technikę ssania
- masuj piersi przed karmieniem w celu pobudzenia wypływu mleka
- kontroluj liczbę mokrych i brudnych pieluszek, aby monitorować spożycie
- uważnie obserwuj zachowanie noworodka podczas karmienia
- zgłoś się do lekarza/położnej w celu oceny schematu karmień i ewentualnego wdrożenia dokarmiania
- podawaj noworodkowi mleko matki lub mleko modyfikowane z butelki, aby zwiększyć kaloryczność diety
Zalecenia po spadku masy ciała niemowlęcia
Jeśli udało się zatrzymać nadmierny spadek masy ciała noworodka, to warto:
- nadal kontrolować masę ciała malucha np. co 3 dni
- obserwować zachowanie noworodka, szukać oznak odwodnienia (zapadnięty fontanel, mało moczu, apatia)
- utrzymać zwiększoną częstotliwość karmień bezpośrednio z piersi co 2-3 godziny
- stopniowo odstawiać dokarmianie, gdy tylko masa ciała zacznie przybierać
- upewnić się, że technika karmienia piersią jest prawidłowa
Regularna kontrola masy ciała oraz obserwacja stanu noworodka, a także wsparcie ze strony pediatry i położnej są kluczowe dla prawidłowego rozwoju malucha.
Podsumowanie
Spadek masy ciała u noworodka tuż po porodzie to całkowicie naturalne zjawisko. W pierwszym tygodniu życia dziecko traci około 5-10% wagi urodzeniowej, co ma związek z utratą płynów oraz przystosowaniem się organizmu do nowych warunków.
Niepokoić powinien jednak zbyt intensywny lub zbyt gwałtowny spadek masy noworodka. Przekroczenie granicy 10% masy ciała, szybki spadek wagi czy utrzymująca się tendencja spadkowa to sytuacje wymagające consulty z lekarzem.
Za nadmierną utratę wagi u noworodka najczęściej odpowiadają problemy związane z karmieniem, jak np. niewydolność laktacyjna mamy. Warto więc zwrócić uwagę na takie objawy, jak mała liczba mokrych pieluszek czy senność dziecka.
Aby zatrzymać spadek masy ciała malucha, zaleca się m.in. częstsze, przystawianie niemowlęcia do piersi, kontrolę ilości spożywanego pokarmu, a także ewentualne wsparcie mlekiem modyfikowanym.
Tagi
Udostępnij artykuł
